Hat sanatında eserler nasıl alınmalıdır. Hat sanatı eserleri, nelerde satılır. Hediyesini vererek hat eseri almak için neleri göz önünde bulundurmak gerekir bu konuları detaylı olarak inceleyelim.
HAT SANATI ESERİ NASIL ALINIR?
Hüsn-i hat sanatı Türk-İslam sanatlarının başında gelen önemli sanatlardan biridir. Hat sanatında öncelikli olarak ayet, hadis ve güzel sözlerin yanında hikayesi olan ve mesaj veren eserler icra edilir. Hat sanatının yanında kimi zaman Tezhip sanatının en güzel örneklerini görmek mümkündür. Bununla beraber hat sanatı, ebru, çini ve diğer sanatlarla da ortak eserler yapılır.
Hat sanatında eserler nasıl alınmalıdır. Hat sanatı eserleri, nelerde satılır. Hediyesini vererek hat eseri almak için neleri göz önünde bulundurmak gerekir bu konuları detaylı olarak inceleyelim.
Anlamı ve içerdiği derin mesajlardan oluşan hat yazıları levhaları mekanlarımızı süsler. Göze ve gönle hitap eden bu eserleri alırken bazı hususları da göz önünde bulundurmak gerekir. Bu konuları şu şekilde sıralayabiliriz.
HAT SANATI ESERLERİNİN GELENEKSEL KURALLARI
Bir hat yazısının bazı olmazsa olmaz kuralları vardır. Bu kurallar eserin uzun ömürlü olmasını, doğru ve güzel hazırlanmasını sağlar.
Hat eserinde aranacak hususlar;
Kullanılan malzemenin tamamen doğal yöntemlerle hazırlanmış olması gerekir. Kâğıdın asitsiz kimyasallardan arınmış ve terbiye edilmiş (aherlenmiş) olması gerekir. Kâğıt hat sanatının başlıca malzemelerindendir. Kâğıdın bu hususları taşıması eserin canlı durmasını sağlar ve bununla beraber yıllar geçse de solmamasına sebep olur. Asitli ve kimyasal karışımı kağıtlar zamanla yazıyı soldurur. Eser alınacaksa bu konuya özellikle bakmakta fayda vardır.
Hat eserinin başlıca malzemelerinden bir diğeri de mürekkeptir. Su bazlı ve kimyasal içeriklerin bulunmadığı geleneksel yöntemlerle hazırlanmış olması gerekir. Hat sanatında koleksiyon yapan kişiler ve bilinçli olarak yazı alanlar bu hususa da çok dikkat ederler. Zira kimyasal içerikli mürekkepler zamanla solabilir ve hatta bazen yazı silinecek seviyeye gelebilir. En güzel hat yazı rengi siyah ve Altın’dır. Bu renklerle hazırlanan yazılar zaman geçse de solma yapmazlar. Renkli mürekkeplere gelince bu hususa çok dikkat etmek gerekir. Bazı markaların zamana karşı solmayan mürekkep üretmeleri çok garanti veren bir durum değildir. Bu hususlara da ayrıca dikkat etmek gerekir. Elbette bazı renkli mürekkepler solma yapmazlar, ama yine de şüpheli bir konudur. Eskiden kök boyalardan elde edilen renkli mürekkeplerde solma olmazdı. Ama günümüzde bu geleneksel yöntemlerden ziyade fabrikasyon olarak yapılan renkli mürekkepler vardır. Genelde siyah is mürekkebini tercih etmek daha iyi bir karar olur.
Geleneksel sanat eserleri tamamen doğal ve geleneksel yöntemlerle hazırlandığı için güneşin çok az gördüğü yerlere asılmalıdır. Çok güneşe maruz kalan eserlerde zamanla solma olabilir.
İşin ehli olan ve eser yapma yetkisi olan kişilerden eser temin etmek gerekir. Alınan eserde muhakkak hattatın imzasının olması gerekir. İmzalı eserler kimliği olan eserlerdir. Bu sebeple hangi yazıyı alırsak alalım muhakkak geleneksel kuralların yanında imzalı olmasına da dikkat etmeliyiz.
Henüz hat sanatını doğru düzgün bilmeden eser satan nice kişilerde vardır. Bu sebeple bu konuya dikkat etmek gerekir. Hem verilen paraya yazık olur, hem de hatalı eser almış olabiliriz. Hat sanatı çok yaygın olarak bilinmediği için konu hakkında çok bilgisi olmayan insanlara bu hatalara sık sık düşmektedir.
Satın alınacak eserde kompozisyon tasarım rahat okunaklı olması gibi kurallar da göz önünde bulundurulur. Zaten icazetli veya eser yapma izni olan kişiler bu kurallara dikkat ederler.
HAT ESERLERİ KİMLERDEN VE NASIL ALINIR
Eser almak için birebir hattatlarla irtibat kurularak alınması her zaman için yapılan en doğru harekettir. Bununla beraber Hattatların denetiminde olan web siteleri ve galerilerden de eser temin edilebilinir.
Sosyal medya üzerinden hat üstadlarıyla görüşmek ve onların tavsiyelerini göz önünde bulundurarak eser almak doğru olan yöntemdir.
Bir hat üstadını tanımak için onun hesabını takip ederek eserlerini incelemek gerekir. Eserlerinde geleneksel kurallara uyduğunu ve imzasının olup olmadığına bakmak. Paylaşımlarını incelemek ilk seviyede yeterli olabilir.
TEZHİP İÇİN HAT ESERİ ALMAK
Tezhip yapanların özellikle hat yazılarına zaman zaman ihtiyaçları olur. Bu yazıları alırken yine saydığımız kurallarla beraber tavsiyeler almak fikir paylaşmak da önemlidir.
Bir müzehhibe/müzehhib eğer hat sanatı eserleri hakkında çok bilgisi yok ise muhakkak bir hattatla danışarak hareket etmelidir. Bu şekilde yapılırsa daha doğru eserleri alması kolay olur. Aksi halde fiyat uygun diye hatalı eser alırsa kendi emeği de ziyan olur.
KOLEKSİYON İÇİN HAT ESERİ ALMAK
Belirli alanlardan koleksiyon oluşturan kişiler olduğu gibi hat sanatı alanında da hat koleksiyonerliği yapan kişiler vardır.
Hat koleksiyonuna yeni başlayan kişilerin, özellikle bir hattatı danışman olarak belirleyip ona göre eser edinmeleri çok yararlı olur. Bir süre hat dersi alarak ve hat sanatı eserlerini takip edip inceleyerek nazariyat bilgisini de geliştirebilir. O zaman her gördüğü eseri beğenmek şöyle dursun, yazı anatomisine kadar fark etme ve hataları ayırt etme hususunu da öğrenmiş olur.
Konular hakkında fikir yorum ve eleştirilerinizi saygı ve sevgi içinde paylaşabilirsiniz.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere Allah’a emanet olun.
Hattat İslam kaya
Temmuz 2025
Malatya